Goede communicatie is een essentiële vaardigheid om alle relaties in je leven gezond te houden. Toch is op een goede manier communiceren iets wat je meestal niet leert op school of van je ouders. Merk je regelmatig dat een gesprek niet soepel verloopt? Lees dan vooral verder!
Laten we beginnen bij het begin.
Voorbereiding
- Besluit van tevoren wat je wilt bereiken met het gesprek
Wat is je doel? Wil je laten weten hoe je je voelt? Wil je een grens aangeven? Wil je dat er iets verandert? Wil je dat de ander je in het vervolg op een andere manier behandelt? Of wil je gewoon stoom afblazen? En is de persoon waarmee je wilt praten daarvoor de juiste persoon? Of ben je eigenlijk boos op je baas en reageer je dat af op je moeder? Als je van tevoren besluit wat het doel van je gesprek is, is het tijdens het gesprek gemakkelijker om je niet af te laten leiden door details.
Bedenk ook hoe je het wél wilt en wees daarin zo concreet mogelijk.
Voorbeeld:
Dus niet: “Ik zou het fijn vinden als je liever voor me bent.”
Maar wel: “Zou je me een kopje thee willen brengen als ik ziek ben?”
De ander kan geen gedachten lezen. Het is jouw verantwoordelijkheid om jouw wensen en behoeftes duidelijk te communiceren.
- Kies je moment en de juiste setting
Als je partner ’s ochtends iets heeft gedaan wat je al de hele dag dwars zit, heb je misschien de neiging om meteen tegen hem uit te vallen zodra hij ’s avonds de deur binnen stapt. Hoewel dat logisch is, is het misschien niet het beste moment als er gekookt moet worden en de kinderen nog rondlopen. Beter is dan om je gesprek te plannen.
Voorbeeld: “Ik zou vanavond als de kinderen op bed liggen graag even met je praten.”
En probeer het tot die tijd ook echt te parkeren.
- Als je van jezelf weet dat je het lastig vindt om uit je woorden te komen tijdens een beladen gesprek, of als je regelmatig dingen vergeet die je ook nog had willen zeggen, dan kan het nuttig zijn om van tevoren een lijst te maken van alles wat je kwijt wilt. Die hoef je er niet bij te houden, maar zo breng je orde aan in je hoofd en kom je tijdens het gesprek beter uit je woorden.
Tijdens het gesprek
- Begin én blijf kalm. Als je er keihard in vliegt met verwijten, zal de ander direct in de verdediging schieten en dat is niet bevorderlijk voor een goed gesprek. Dan wordt het een welles – nietes verhaal. Vraag jezelf af: wil je hier samen beter uit komen of wil je gelijk krijgen?
Overigens ook goed om te weten: zodra je begint te schreeuwen, luistert de ander al niet meer.
- Kijk dieper dan de directe oorzaak van de ruzie. Wat voel je als de ander je niet uit laat praten, z’n vieze kleren overal laat slingeren, te laat komt? Wat voor gevoel geeft dat jou? Dáár moet het gesprek over gaan, over jouw onderliggende gevoelens en gedachtes, want dáár zit het echte pijnpunt.
- Hou het bij jezelf. Beter dan een verwijt bij de ander neer te leggen, is het om aan te geven wat bepaald gedrag met je doet. Hoe jij je ergens door voelt.
Voorbeeld:
Dus niet: “Je komt altijd te laat, je houdt geen rekening met mij!”
Maar wel: “Als je te laat komt, heb ik het gevoel dat je me niet waardeert, mij niet belangrijk vindt, me niet respecteert, etc.”
- Vermijd woorden als altijd en nooit. Zo voelt het wel, maar er zijn ongetwijfeld nog genoeg ervaringen te vinden waarbij het anders ging.
Voorbeeld:
Als jij zegt: “Je gooit nooit je kleren in de was!”
Dan zegt de ander waarschijnlijk: “Jawel, gisteren nog!”
En dan wordt het weer een welles – nietes verhaal. Probeer het te nuanceren.
- Hou het in het hier en nu. Het gaat er niet om wat er 5 jaar geleden gebeurde, het gaat er om wat er nu gebeurt.
- Blijf bij het onderwerp. Misschien heb jij of heeft de ander de neiging om er iets anders bij te halen. Stuur jezelf of de ander dan weer terug naar het huidige onderwerp.
Voorbeeld:
“Ja, dat zal best zo zijn, maar daar hebben we het nu niet over. Daar hebben we het op het moment dat het zich voordoet over. Nu gaat het over…”
- Wees duidelijk en vooral concreet in wat je anders zou willen zien. Meer quality time samen, hoe zou dat er volgens jou uit moeten zien? 1x per dag, 1x per week, 1x per maand. En wat houdt dat dan precies in? Samen knuffelen, een spelletje doen, praten, iets leuks gaan doen? Als de ander weet wat jouw wensen zijn, wordt het makkelijker om je tegemoet te komen. Maar wees ook bereid tot compromissen. Wat de ander wil of waar hij of zij toe bereid is, is net zo belangrijk als wat jij wilt.
- Wees je er van bewust dat jouw visie op de situatie niet de absolute waarheid is. De ander heeft waarschijnlijk een andere kijk op de dingen en voor hem of haar is dat net zo waar als hoe jij er over denkt. Maar er over praten geeft wel inzicht en meer begrip voor elkaars standpunten.
- Laat elkaar uitpraten en probeer niet alleen jouw punt over te brengen, maar ook goed te luisteren naar de ander. Goede communicatie is een uitwisseling, geen monoloog. De tijd dat de ander praat, is jouw tijd om te luisteren, niet om alvast te bedenken wat jij zo meteen weer gaat zeggen. Vat eventueel samen wat de ander heeft gezegd en vraag of jouw samenvatting klopt.
Voorbeeld:
“Dus je zegt dat je je er niet van bewust was dat ik hier last van had, klopt dat?”
- Wees respectvol. Schelden, de ander expres proberen te kwetsen of hem of haar omlaag halen horen niet thuis in goede communicatie.
Het lijkt een hele waslijst die je nóóit onder de knie kunt krijgen, maar echt, effectief communiceren kun jij ook leren. Hoe? Door het gewoon te doen. Oefening baart kunst, zeker op dit gebied. In het begin zal je nog wel fouten maken, maar geef de moed niet op. Elke verandering die je maakt, zal leiden tot betere communicatie. En dus tot betere relaties.